yakai ku taha kyangatungatu ka yacenecenge, la mulregelrege kya ngatu, la kai taha thainu, la kela ku miyalri ka taha kyangatu ka tatama. sa kelanga ki ngyaiyaubu, kwani yacengecenge la cele, kwani tatama mangi lalalrange kela ai ku kyangatu ini ngukakalra iniya, la ngikakamani pukidremedreme, lu adhaana ai taha tahu myalreaku aswalala mulregelrege kyangatu la iya.

sa samaka pusale, kwani yacengecenge ngwalalakese kela angatungatu la kidremedreme “ kai asaa ai taha amakakalra kai kya ngatuli ”, sa angeale idra angatu mubalriyu si pauwa tabata swahe, la cele, kwadra kyangatu ki tatama makakalrana iniya.

sa samaka tulru kwani yacengecenge la kagalrimegeme si ngipapelaela, ai taha mulalaelakesaku iniya, lai tahu aungaku ubalriyu. kaivai lutumaa ai taha ngukakalraku, sa ubalriyu thadalrane angu kakalra kwani tatama, ki samaka supatele, samaka lrimale miyaiya.

sakelanga ki samaka nemele, kadruwanga ka maka ngyahahuthukunga idra ani miyainiya ku taiyaneini kalrikilriki si davace kitubulru iniya tatama, “ kunaku aswalalaku musuwa kela lregelrege, la abibilrilaku mubalriyu, la amalrualruladhaku masapupukua musuwa, watuma ku kyangatuli ani abebekela ki kyangatusu? ” 

“ kusu ka yacengecenge ”, kwani tatama latapetape ki alivadrangeini miya ikai, lu adhane lu singi lregelregaku kela tauwana, ku paswalalangali ku aunga amani kai wa adreme ki kumugu, ai sana kelasu balriyu, ngwaalai su ki sakiadudulru si tukucingalre ku aisadraa, ku kumugusu mangidraunga ki tahakaikaiyanesu kyangatu, lakuni, eene mahuahudrangaku musuwa, mangilalalrangaku mulregelrege, aswalalaku ubalriyu, ai ku kumuguli magagahange ki kumugusu, sana sangu lrimalaku kumugu, makakai mukadrulu ku angatu, kusu lu sangu mangealesu kumugu ai mukadrulu ku angatu, kwani yacengecenge la pucukununga thingale pulringalringau.

yakai ku vaga ku amiya ikai, nau kasulivate, ani kathahihi ku takaunganeli luiyamadu, paswala madu padulru ku satuatuma, paswala madu ngipapadulru, lu amani madu kwadra situ, nau alra ku pakalreva, nau mukalrivili ki sapa siyasilangeli luiyaa, ai taha paswalasu kisamula si ngipapadrima ku thingala, kutaka umase nau kiyusakene ki umase lu iyaa, paswalana madu ngipapakilibake ngihahuthuku ku tangivelevelane madu. 

kwani yacengecenge twakucingacingalre ku angukalra ku angatu si tuliyapai ku adrema pakagahe ku satuatuma, lakuni ku tepumadruaneini kadruwa ka mauwa ku takualriyaneini.

有一個年輕的柴夫到山上砍柴，不久，另一位老柴夫也來了。到了傍晚，年輕的柴夫發現，老柴夫雖然比他晚來，砍的柴卻比他多，於是，他暗暗下了決定，隔天要更早到山上去砍柴。

第二天，年輕柴夫很早就到林子裡，他心想：「這次我砍的柴一定比較多。」沒想到，當他挑著木頭回到柴房時一看，老柴夫所砍下的柴，還是比他的多。

第三天，年輕柴夫決定，他不但要比老柴夫早到，還要比他晚下山，他心想，這次自己所砍的柴肯定比較多。沒想到，這一天，老柴夫砍下的木頭還是比他多。第四天、第五天也是一樣。

到了第六天，滿腹疑問的年輕柴夫終於忍不住了，他問老柴夫：「我比你早到、比你晚下山、比你年輕有力氣，為什麼我砍的木頭還是比你少？」

「年輕人啊！」老柴夫拍拍他的肩膀說：「我每天下山回到家後，第一件事就是磨斧頭，可是你下班回到家後，卻因為太累就只顧著休息，斧頭都被你砍鈍了，所以，雖然我比你老、比你晚到、比你早下班，但是我的斧頭卻比你利，我只要砍五刀，樹就倒了，你卻要砍十幾刀，樹才會倒。」年輕人終於恍然大悟。

古諺雲：「工欲善其事，必先利其器。」要把工作做好，得先把工具磨利；學生要拿到好成績，得先充實自己的學識；產品要得到市場的青睞，得先做好內部品管；一個人要得到別人的敬重，得先做好自己的內在修為。 

年輕的砍柴人只重結果，卻疏忽了過程中要先磨利斧頭，反而事倍功半。